Kuş köyü Nerdedir.
Giresun iline bağlı Çanakçı ilçesinde bulunan bu köy Çanakçı ilçe merkezine uzaklığı 5 km olup ortasından geçen Çanakçı deresinin iki tarafına yerleşmiş bir köy olup diğer komşu köyler gibi sarp ve dağınık yerleşim alanına sahiptir.Kuş köyü ismini nereden aldığını tam olarak bilinmemektedir.
Kuş Dili Nereden Nasıl Doğdu?
Kuşdili, 1960´ lı yıllarda Kuşköy´üne Mobil firmasının yaptırdığı okulun inşaatı ve sonrasında okulun açılışını izlemeye gelen gazetecilerin köylülerin kendi aralarında ıslıkla konuşmalarını haber yapmalarıyla böyle bir konuşmanın Türkiye´de de yapıldığı fark edilmiş oldu.
Türkiye´de 1960´li yıllarda bir okullaşma seferberliği başlatılmış ve 1963 yılında ülkemizin köy sayısı 35 bin 537 iken bunlardan sadece 25 bin 121 inde okul vardır.Geriye kalan 10416 okul arasında Kuşköy´ü ilkokul öğretmeni Hamdi DEDE ´nin başvurusu dikkate alınır ve Mobil T.A.Ş Kuşköy´üne bir okul yaptırır.1963 yılında okulun açılışına gelen gazeteciler ıslıkla haberleşen köylüleri görünce konuyu gazetelerinin manşet haberden vermeleri kuşdilini Türkiye´ye ve dünyaya duyurdular.
Mesela 30 Mayıs 1963 tarihli Milliyet gazetesinin haber baslığı “Islıkla konuşanların köyüne kurulan ilkokul açıldı” şeklindedir. Vatan gazetesinin başlığı ise “ Dünyada kuşdilini konuşan bir tek topluluk var: Kuşköy halkı…” olmustur.
Bu haberlerin, 1990´lı yıllarda televizyonların dikkatini çekmesiyle Kuşköyü´ne yerli ve yabancı televizyonların ilgisi başlar. Bir Japon televizyonu 1993 yılında Kuşköy´de 15 gün kalarak çekimler yapmış, yerli ve yabancı televizyonların ilgisi gitgide artmıştır kuşdiline ve Kuşköy´e… Fransız- Alman ortak kültür ve sanat televizyonu ARTE, Japon TRS ve NHK televizyonları bunlardan bir kaçı.
Yine aynı yıllarda Milliyet ve Son Havadis gibi gazetelerin yanında New York Times ve London Sunday Times gibi yabancı gazetelerde haber olmuş Kuşköy ve Kuşdili
Kuşköy´de 1998 de Kuşdilini ve Kuşköy´ü tanıtmaya yönelik ilk kez ulusal düzeyde bir etkinlik yapıldı ve 1998 yılında ise Kuşdilini Yaşatma Kültür Turizm ve Dayanışma Derneği kuruldu. Ve etkinliklere devam edilerek bugünlere gelindi.
Her yıl Haziran ayının son haftası Giresun´un Çanakçı ilçesine bağlı Kuşköy´de `Kuşdili Şenlikleri´ düzenleniyor. Şenlik sırasında yapılan `Islıkla Haberleşme Yarışması´nda hem büyükler hem de çocuklar, bir kilometre ötedeki eşlerine komutlar veriyor. En iyi anlaşabilen, yarışmayı kazanıyor .
Kuş dili ile Ne yapılmaz?
Kuş dili ile savaş dahil her şey yapılmış olup sadece aşk yapamazsınız..Çünkü yöre halkının tamamı Kuş dili bildiğinden çok basit yakalanırsınız..
Islık Kuş dilinin Tarihi.
Giresun´un Çanakçı ilçesine bağlı Kuşköy civarında yerleşimin dağınık olmasından dolayı, zaman içinde geliştirilen ıslık dili günümüzde de kullanılmaya devam ediyor. Sis Dağı´nın batı yüzündeki yerleşim bölgelerinde kullanılan ve kuşdili olarak da adlandırılan, ıslık dilinin yaklaşık 350-400 yıllık bir geçmişi olduğu tahmin ediliyor.
Dik yamaçlara sahip Karadeniz Dağları´ndaki köylerin mahalleleri birbirine uzak olduğundan, yöre insanı anlaşabilmek için ıslıkla haberleşme yolunu seçmiş. Birçok ülkeden bilim adamı bu dili incelemek için bölgeye gelirken, Türkiye´de çok fazla araştırma yok. Yazar Erol Özbilgen `Islık dili gibi özel dillere `Grup Dili´ deniliyor. Bazı toplum kesimlerinin `jargon, argo´ gibi kendilerine has şifreli, doktor, mühendis, mimar gibi meslek erbabının da evrensel, fakat meslek dışında kalanların pek kolay anlayamayacağı özel dilleri var´ diyor.
Islık dili Avrupa´nın dağlık ülkelerinde karşılıklı vadi yamaçlarına yerleşmiş köylerde yüzyıllardır kullanılıyor. Aslında bir bölgede ıslık dilinin iletişim yöntemine dönüşebilmesi, orada yaşayanların üzerinde mutabakata vardığı işaretlerin kullanılmasıyla mümkün.
Islık dili kurulurken, ince-kalın, yüksek-alçak, devamlı-kesik seslerle bazı ritim kalıpları oluşturulur. Kuşköy´de kullanılan ıslık dilinde de, Türk alfabesinin 29 sesinden ancak "i, o, ö" ünlüleri ve "f, k, ç" ünsüzleri taklit edilebiliyor. Bu "taklit fonem"lerle kalıplar yapılıp "anahtar kelime"ler oluşturuluyor. Örneğin "iföçö" kalıbı "imece", "çöççö" kalıbı da "söyle" anlamını belirtiyor
Islık dilinde bulunan az sayıda işaret ile çok sözcük oluşturma imkânı yok. Bu sebeple birkaç kavram için aynı ıslık kalıbını kullanmak gerekebiliyor. Dolayısıyla ıslık diliyle herhangi bir yörenin, herhangi bir topluluğun, ancak herkesçe bilinen ortak konuları, sorunları konuşuluyor.
Islıkla konuşanlar hâlâ hayattayken gerekli ses kayıtlarının yapılması ve bu dile sahip çıkılması gerekiyor. Bir doğa kanunu gibi, modern çağ ile onun da yok olacağını yöre halkı biliyor. Kuşköy şenliklerinde bir pankartta yazanlar bunun dolaylı bir dışa vurumu: `Tek rakibimiz GSM´
Örnek Islık Dili Konuşmaları
Aşağıda metni verilen ıslık dili konuşmaları özel bir stüdyoda kaydedildi. Bu dili Atlas için konuşanlar ise Osman Köse ve Halil Cındık.
Osman: Yarın gelirim. Yarın gelirim.
Osman: Türkiye maçının sonucu ne oldu?
Halil: İki bir Türkiye aldı. İki bir Türkiye aldı.
Osman: Golleri kim attı? Golleri kim attı?
Halil: Tuncay attı. İkinci golü bilmiyorum. Tuncay attı. İkinci golü bilmiyorum.
Osman: Okan attı.
Osman: Amerika Irak´ı vurmaya başladı.
Halil: Durum ne oluyor?
Osman: Bir Iraklı çiftçi tüfeğiyle helikopteri düşürdü. Bir Iraklı çiftçi tüfeğiyle helikopteri düşürdü.
Halil: Ben de gördüm onu televizyonda. Çok güldüm.
Osman: Halil, ben savaş olmasına çok üzülüyorum.
Halil: Ben de çok üzülüyorum. Çünkü suçsuz insanlar ve çocuklar katlediliyor.
Osman: Ben savaşsız bir dünya istiyorum.
Halil: Ben de sana katılıyorum.
Osman: Giresun´un Karabörk beldesinden, Kuşdili Şenliği´nden ıslıkla bütün dünyaya seslenmek istiyorum. Ey dünya insanları! Bütün savaşlara son verelim.
Halil: Bu dünya hepimize yeter.
Osman: Bütün dünyada barış ve kardeşlik olsun.
Halil: Osman diyorsun ki, Yunus Emre gibi sevelim, sevilelim.
Osman: Evet. Kuşköy´den bütün dünyaya selamlar, sevgiler.
Halil: Bütün dünya insanlarını Kuşköy´e bekliyoruz.
Vir leben alle menşen (Wir lieben alle Menschen - Bütün insanları seviyoruz.)
Vi lav ol dı pipıl (We love all the people - Bütün insanları seviyoruz.)
Türkü
Giresun üstünde vapur bağırıyor.
Eşref´in yarasını doktor sarıyor.
Eşref´in annesi yanmış ağlıyor.
Atma hakkı atma.
Pişman olursun.
Giresun gençlerine anam.
Düşman olursun.
Giresun beylerine anam.
Düşman olursun.
Ben Osman Köse. Giresun´un Çanakçı-Karabörk beldesinden. Kırk üç yaşındayım. Beş çocuğum var. İsimleri: Ali Rıza, Coşkun, Mustafa, Aysun, Yeşim.
Ben Halil Cındık. Otuz dört yaşındayım. Üç çocuğum var.
(Önce ıslık sesi) Keçi çobanının ıslığı.
(Önce ıslık sesi) Koyun çobanının ıslığı.
(Önce ıslık sesi) Çobanın köpeği çağırması.
Çeşitli ıslık heceleri
Yaklaşık altı dakikalık ıslık dili ses kaydını adresinden bilgisayarınıza indirebilirsiniz.
KAYNAK : ATLAS DERGİ
HAZIRLAYAN : İHSAN ŞAHİN ALİ KAPLAN
YASAL UYARI :Kuşdili İngilizce ve Türkçe versiyonun telif hakkı canakci.gen.tr ye aittir.Hiç bir şekilde kullanılamaz.